Cách đây vài tuần tôi có chia sẻ vài hình ảnh về mộc qua vô tình đã được nhiều các ae chú tâm tới một loài mộc qua khá đặc biệt, tên khoa học là Chaenomeles 'Chojubai’. Gọi tắt là Chojubai để ám chỉ loài mộc qua (quince, chaenomeles) này.

Chojubai là một loài mộc qua nhỏ nhất trong các loài một qua: lá và bông nhỏ hơn ngón tay út. Có trắng và đỏ, cây có gai và vỏ xủ, ra bông lác đác quanh năm nhưng nếu lặt lá thì sau 25 ngày bông sẽ ra đều ở mỗi mắt lá, rất dễ đậu trái và nhỏ hơn trái Tàu, trái chín có màu vàng và thơm.

Loài chojubai ưa ẩm và ấm, không chuộng nắng. Có đặc tính mọc cây con từ rễ nên thường được trưng bầy bằng dáng bụi trong bonsai. Chojubai rất chậm lớn nhưng lại rất chịu khó phát chồi rậm tàn nên nhiều thập kỷ qua chúng đã xuất hiện thường xuyên trong những cuộc triển lãm bonsai thế giới với giải thưởng cao quý.

Cách đây vài năm tôi chứng kiến một tác phẩm chojubai đỏ trong một cuộc triển lãm, có thân bằng ngón tay cái, vỏ xù bông đỏ vô cái chậu xanh khoảng 6” được thiên hạ tranh nhau mua với giá $1400 đô. Tôi chắt lưỡi nghĩ bụng “cây gì mà mắc hơn thông đen vầy chà”. Thế là với ý định tìm về chơi nhưng chẳng đâu bán, có chăng là những chậu chojubai nhập từ Nhật với giá khủng khiếp. Tình cờ anh bạn bonsai (Tùng) nhường cho một gốc bằng đầu đũa với giá $350 đô. Nhưng tiếc thay lúc đó chưa biết gì về chúng nên chỉ vài tháng cây chết khô.

Ý định vẫn không chịu thua, tôi càng tìm thì càng thấy thích vì chúng hiếm quý. Vào dịp tình cờ cùng chú Tính và anh Trình đi săn cây ở vườn Lone Pine tôi đã bắt gặp chúng... ý định săn phôi (thông và tùng) bỏ hẳn để thuyết phục chủ vườn về những cây chojubai, thế là anh Trình và chú Tính mất đi một đối thủ mạnh nhất. Anh bạn chủ vườn vì nể tình nên đã nhường lại cho tôi 2 chậu chojubai (trắng và đỏ) bằng que tăm với giá $25 mỗi chậu. Cả ba lên xè về ai cũng hạnh phúc với chiếm lợi phẩm của mình, tuy nhiên cây của tôi chút tẹo còn của hai người họ thì tầm cỡ đến độ đã chọc cười... đi mấy trăm cây số chỉ để mua hai chậu cỏ này thôi sao Uẩn!

Ừa 2 chậu cỏ sau hai năm tôi đã biến nó thành nhiều chậu với giá trị gấp 20 lần mỗi chậu.

Cây mẹ tôi mua từ vườn Lone Pine với giá $25 đô, hình 2 năm trước

Nói tới đây cũng phải cám ơn Lương Khoa Huy đã chịu khó đi lùng và mang nguồn chojubai về cho các ae yếu thích dòng này. Và cũng xin chúc mừng quý ae đã có duyên sở hữu được chúng.

Mục đích hôm nay viết dài dòng như vầy là để đánh dấu cùng đồng hành với quý anh em về loài chojubai này. Tôi đăng lên đây những chậu chojubai 1 tuổi, vài tháng tuổi và ngay cả những cây mới giâm để tết 2020 chúng ta đem ra so sánh xem những chậu này phát triển ra sao nhe.